Ultradunne hybride trap
Velp
Architecten: JHK Architecten // Projectomvang: Ultradunne trap van beton en glas // Oplevering: 2016 // Awards: Betonprijs 2017
Een slanke, surrealistische trap van beton en glas is ontworpen door ABT. De trap is slechts ongeveer vijf centimeter dik, maar overspant bijna zes meter zonder ondersteunende ribben. De glazen balustrades, die onzichtbaar aan de trap zijn bevestigd, versterken de illusie van gewichtloosheid. Beton en glas vormen samen een sterke, hybride structuur. De trap stelt hoge eisen aan zowel de gebruikte materialen als aan het vakmanschap van ABT.
De trap is ontworpen voor het hoofdkantoor van ABT in Velp en werd vormgegeven door JHK Architecten. Ze is uit één stuk vervaardigd en vier keer dunner dan gebruikelijk. Om de trap zo slank te maken, moesten beton en glas samenwerken in de constructie: het glas is verlijmd met het beton en draagt zo bij aan de stijfheid en sterkte van de trap. Zonder het glas zou de trap zich gedragen als een springplank. ABT gebruikte speciale software om de constructieve details te berekenen.
Innovatief stortproces
Vanwege de extreem hoge trekkrachten in de trap koos ABT voor zelfverdichtend, ultrahogesterktevezelbeton en een speciaal cement. De wapening is zeer intensief. Het storten van het beton was bijzonder uitdagend vanwege de slanke vorm: het viskeuze beton moest een mal vullen die slechts vijf centimeter diep was – dit vereiste een innovatief stortproces. Vooral het verdrijven van lucht onderin de mal vergde onconventionele oplossingen. Speciale luchtkanalen in de bekisting en een fijnmazige verdichtingstechniek bleken essentieel. De trap werd gestort in de fabriek van Romein Beton.
Onzichtbare glasverbinding
De glazen balustrade weerspiegelt de innovatieve geest van ABT. Het team bracht het materiaal tot het uiterste. Een triplex paneel loopt langs de hoeken van de treden – dat vereiste een glasstructuur met een zaagtandprofiel én hoge toleranties, een zeldzame combinatie. In nauwe samenwerking met glastechnisch producent Si-X werd gezocht naar geschikte productiemethoden. De architect koos bovendien voor onzichtbare verbindingen – een droomopdracht voor ABT’s glasspecialisten.
Een lange zoektocht resulteerde in een onzichtbare verbinding, bestaande uit geprefabriceerde stalen strips die op het glas werden verlijmd. Kleine inkepingen in deze strips werden vrijwel onzichtbaar van onderaf in het beton geschroefd. Spannende sterktetests toonden aan dat de verbinding sterker was dan verwacht.
Samenwerking
Het constructieve ontwerp vereiste nauwe samenwerking tussen de glasspecialisten en de betonexperts. Het ging daarbij om meer dan het op elkaar afstemmen van de krachten in wapening en glas. Ook praktische kwesties kwamen aan bod – zoals het gieten van deuvels met de juiste tolerantie in een betonplaat van slechts 55 mm dik. Om productietechnische redenen werd uiteindelijk besloten de deuvels achteraf in te boren en in het beton te verlijmen.
Ver buiten het alledaagse
Deze elegante trap gaat ver buiten de grenzen van het alledaagse, zowel in productietechniek als in berekening. Het revolutionaire ontwerp laat zien wat er mogelijk is wanneer UHPC en glas worden gecombineerd: UHPC blijkt een veelzijdig materiaal te zijn – zelfs in dunne platen – en vereist nauwelijks onderhoud. Glas inspireert als dragend constructiemateriaal, dat nu zelfs aan de uiteinden verlijmd kan worden met materialen zoals UHPC. ABT voorziet een veelbelovende toekomst voor UHPC en glas.
Diensten: Structureel ontwerp (glas en beton)
Foto´s: Marcel van der Burg