Naturalis Biodiversiteitscentrum
Leiden
Architecten: Neutelings Riedijk Architects // Projectomvang: 38.000 m² BVO renovatie en 18.000 m² BVO nieuwbouw // Oplevering: 2019 // Awards: RAP Award 2019, European Museum van het Jaar 2021
Het Naturalis Biodiversity Center is een onderzoeksinstituut en natuurhistorisch museum in Leiden met een lange geschiedenis. Voor de uitbreiding was het museum al bekend tot over de landsgrenzen en ontving het jaarlijks meer dan 400.000 bezoekers. Tegelijkertijd maakte het instituut een exponentiële groei door, waardoor renovatie en uitbreiding dringend noodzakelijk werden. De collectie groeide uit tot 42 miljoen natuurhistorische objecten (top 5 in de wereld).
Neuteling's Riedijk Architecten ontwierp een duurzaam geheel van bestaande en nieuwe gebouwen met een eigen vormentaal voor elke functie van het complex. De ontvangstruimte heeft zijn plek gevonden in een adembenemend atrium. Van hieruit zijn alle onderdelen van het museum met elkaar verbonden. Het bestaande gebouw met de kantoren en depots, de nieuwbouw met de laboratoria en het nieuwe tentoonstellingsgebouw. Het restaurant en de museumwinkel bevinden zich op de begane grond. Als je in het gebouw via de imposante trap omhoog gaat, lopen de ruimtes taps toe alsof je een berg beklimt. De laatste trap eindigt in feite aan de voet van een aangelegd bergpad.
De reliëfvormen voor de gevel zijn ontworpen in samenwerking met modeontwerpster Iris van Herpen. Geïnspireerd door de Naturalis-collectie en vormen en patronen van de natuur, liet van Herpen zich inspireren tot deze bijzondere driedimensionale reliëfs.
ABT vertaalde de 2D ontwerpen van Iris van Herpen met behulp van geautomatiseerde computerscripts naar digitale 3D modellen. Op basis van een virtual reality applicatie werd een levensechte ervaring van het kunstwerk gecreëerd (virtuele modellen). Zo konden ontwerper, architect en opdrachtgever de ontwerpalternatieven vooraf op werkelijke schaal en in de context van het gehele gebouw ervaren.
Het ontwerp van de atriumgevel bestaat uit een driedimensionale prefab betonstructuur in de vorm van regelmatig terugkerende ovalen, driehoeken en zeshoeken, die in het gelid lijken op in elkaar grijpende moleculen. Architect Michiel Riedijk liet zich inspireren door vormen uit de natuur. Het geheel ligt als een glazen kroon bovenop het gebouwencomplex.
De vorm van de complex gevormde betonnen gevelelementen van deze glazen kroon werd, net als de betonbanden, ontworpen met behulp van een parametrisch model in combinatie met virtual reality. Zo kon de perfecte combinatie van lichttransmissie, materiaalbesparing en transport van de elementen worden bepaald, zonder dat aan de esthetische kant compromissen moesten worden gesloten.
Net als de gevels en het interieur van het museum is het gebouw gemaakt van duurzame materialen.
Diensten: Integraal advies // constructie, installaties, computational design, duurzaamheid, bouwfysica, geotechniek
Foto´s: Daria Scagliola, Stijn Brakkee
