Forum Groningen
Groningen
Architecten: NL Architects // Projectomvang: 20.000 m² BVO // Oplevering: 2020 // Awards: AIT Award 2020 - Publiek gebouw / Cultuur, Beste Gebouw van het Jaar 2020 (BNA) - Publiek gebouw, Architectenweb Awards 2020 - Publiek gebouw, Dutch Design Award 2020 - Habitat
Het Groninger Forum is een cultureel complex bestaande uit 11 verdiepingen met de Stadsbibliotheek Groningen, het Groninger Museum, de Groninger Archieven en het Filmtheater. Daarnaast is er een parkeergarage met vijf kelderlagen met circa 400 parkeerplaatsen en 1.500 fietsparkeerplaatsen. NL Architecten ontwierp een sfeervol, sculpturaal gebouw aan de oostzijde van de Grote Markt. De twee zijden van het gebouw hellen in tegengestelde richting. De hellende vlakken verbeteren de lichtinval voor de omliggende gebouwen. Het glazen atrium biedt een spectaculair uitzicht. Tijdens het gehele ontwerpproces is aandacht besteed aan duurzaamheid. Het resultaat is indrukwekkend: Het energieverbruik is de helft van dat van een referentiegebouw.
ABT voerde een quickscan uit om de risico's van zetting te onderzoeken in relatie tot een efficiënt bouwputprincipe. Een variantenstudie leidde tot een vijflaagse fundering met diepwanden, onderwaterbeton, trek-/drukpalen en trekstangen. In de bouwput werd onderwaterbeton gebruikt als tijdelijke onderwaterafdichting. De plaat van staalvezelversterkt onderwaterbeton is met bijna 4.000 m³ de grootste van Nederland. De hoofddraagconstructie bestaat uit twee betonnen kernen met daartussen stalen spanten, die bovenop de parkeergarage zijn geplaatst. De architectuur maakte de draagconstructie tot een uitdaging: de kolommen mochten op geen enkele verdieping in lijn staan en de gevels staan schuin.
Het resultaat was een spinnenweb van dragende verticale kolommen die ook horizontale krachten opvangen. Deze onregelmatige structuur van het gebouw moest passen in op regelmatige parkeerstramien in de onderbouw.
Het Groninger Forum is begonnen in 2007. In die tijd was het niet gebruikelijk om gebouwen driedimensionaal uit te werken, maar ABT besloot dat wel te doen. Het bestek werd geleverd met een BIM-model als contractdocument. Naast de virtuele samenwerking was er ook een fysieke. In BIM werden de elementen van de onderaannemer gesuperponeerd op het ontwerp om eventuele afwijkingen snel op te sporen. Controle op basis van papieren tekeningen is definitief verleden tijd.
Diensten: Haalbaarheidsonderzoek, constructie, bouwkundig detailontwerp, bouwkostenbeheer, geotechniek
Foto´s: Deon Prins, Marcel van der Burg
