top of page
Crystal Houses_Amsterdam_ABT_Deutschland_(c)MVRDV (5 von 5).jpg

Crystal Houses

Amsterdam

Architecten: MVRDV // Projectomvang: 840 m² BVO // Oplevering: 2016 // Awards:  Glas Innovation Award 2016, Dutch Design Public Award 2016, Façade Award 2016 (SFE), Gebouw van het Jaar Award 2017 (Archdaily) - Commerciële Architectuur, Architizer A+Award 2017 - Mixed Use, Iconic Award 2017 - Best of the Best Architecture

Het gevelbeeld van de Amsterdamse binnenstad mag (terecht) slechts minimaal worden verstoord. Architecten MVRDV en Gietermans & van Dijk kregen de opdracht een nieuwe gevel te ontwerpen voor een winkel in de prestigieuze P.C. Hooftstraat. De uitstraling moest passen bij bekende modehuizen als Prada, Chanel en Dior.

De verantwoordelijke architect, Winy Maas, zei tegen de opdrachtgever: "Laten we terugbrengen wat gesloopt wordt, laten we het verder door ontwikkelen!"
Het resultaat was uniek in de wereld. Een gevel met een buitengewoon en bijzonder effect, maar tegelijkertijd bijna poëtisch in zijn combinatie van traditie met moderniteit.

 

MVRDV ontwierp een gevel van glazen bouwstenen die qua vorm overeenkwam met de bestaande gevel uit de 19e eeuw. ABT was in belangrijke mate betrokken bij de uitzonderlijk veeleisende technische uitvoering. Alleen al het vinden van een fabrikant voor de exquise en stabiele glazen bouwstenen, die in deze vorm nog niet bestonden, was een uitdaging. De wereldwijde zoektocht naar een geschikte fabrikant eindigde bij het Italiaanse bedrijf Poësia, dat perfect heldere transparante stenen kon produceren. Maar hoe voeg je dergelijke glazen bouwstenen netjes samen in een gemetselde structuur? En hoe zorg je ervoor dat de gevel niet alleen mooi maar ook inherent stabiel is?

ABT onderzocht de fysische en structurele aspecten van de glazen gevel met grote inzet in het Stevin Laboratorium van de Technische Universiteit Delft. De sterkte en stijfheid van het glas werden getest door de Glass Research Group van de TU Delft.

Het resultaat is een glazen gevel van meer dan 6.500 massieve glazen bakstenen. De overgang tussen glas en metselstenen vindt - als een puzzel - plaats ter hoogte van de raamdorpels van de tussenverdieping. Niet alleen de bakstenen, maar ook de kozijnen en deurvleugels zijn van glas en dragen in belangrijke mate bij aan het bijzondere uiterlijk. Nooit eerder is een zelfdragende gevel van massieve glazen bakstenen gerealiseerd.

Omdat de primaire draagconstructie bestaat uit stalen liggers, draagt het glasmetselwerk geen andere belastingen dan zijn eigen gewicht. Het moet echter in staat zijn windbelastingen veilig at te dragen. De noodzakelijke stabiliteit wordt gewaarborgd door inwendig in elkaar grijpende dwarswanden. De bovendorpels van ramen en deuren zijn ontworpen als gemetselde drukbogen.

CrystalHouses.jpg

Het enige niet-transparante deel van de gevel is een 60 cm hoge betonnen basis, verborgen achter glas, die zorgt voor stabiliteit bij een sterke botsing.

Met 10 N /mm² zijn de bakstenen vier keer veerkrachtiger dan de oorspronkelijke baksteen. Om maximale transparantie te bereiken werd ijzerarm glaszand van natriumkalksilicaat gebruikt.

De 8,80 m hoge gevel vereiste een uiterst precieze pasvorm. Elk individueel glasblok werd met de hand gemaakt in een gietproces met afgeronde hoeken in een straal van 3 mm. Van de in totaal vijf steenmaten is de meest voorkomende steenmaat 210 x 105 x 65 mm. Tijdens de productie mochten zowel de vlakheid van de oppervlakken als de maximale maatafwijking in elke richting niet groter zijn dan ± 0,25 mm. Tegelijkertijd moesten de hoeken maatvast zijn om de bakstenen precies orthogonaal te kunnen verbinden. Daartoe werde het oppervlakken machinaal en deels met de hand geslepen en gepolijst in een complex proces. Om ongewenste restspanningen als gevolg van het ongelijkmatig afkoelen van het hete gesmolten glas door de massieve vorming van de blokken te voorkomen, werden ze langzaam afgekoeld in een gecontroleerd koelproces (fijnkoeling). Op de bouwplaats werden de glasblokken niet verbonden met een minerale mortellaag, maar met een speciale transparante lijm die uithardde met UV-licht.

Een van de belangrijkste voordelen is dat het materiaal volledig recyclebaar is. Tijdens de installatie werden enkele imperfecte bakstenen omgesmolten en opnieuw gevormd - in feite zou de hele gevel in de toekomst opnieuw kunnen worden gevormd.

Diensten: Constructie, façade engineering, glass engineering, materiaalontwikkeling, bestaande gebouwen

Foto´s: MVRDV

bottom of page